Σπόροι Κακάο (Theobroma cacao)

Το Κακαόδεντρο είναι αειθαλές τροπικό δασικό δέντρο, ιθαγενές τών ανατολικών ισημερινών περιοχών των Άνδεων. Το ύψος του κακαόδεντρου κυμαίνεται από 6 (συνήθως) έως και 12 μέτρα. Τα φύλλα του είναι απλά δερματώδη, επιμήκη και φθάνουν τα 30 εκατοστόμετρα. Τα άνθη του εμφανίζονται στον κορμό και στα κλαδιά. Είναι άοσμα και έχουν άσπρο, ροζ, κίτρινο ή λαμπρό κόκκινο χρώμα. Οι καρποί είναι μεγάλοι, ωοειδείς, κιτρινοκάστανοι εως μωβ και ωριμάζουν σε 4-6 μήνες. Οι ώριμοι καρποί έχουν μήκος 35 περίπου εκατοστόμετρα και διάμετρο περίπου 12. Κάθε καρπός περιέχει 20-40 ωοειδή σπέρματα καλυμμένα από μια γλυκόπικρη, άσπρη γλοιώδη σάρκα.

Το πιο μεγάλο μέρος της αγοράς κακάου προέρχεται από το κακαόδεντρο του τύπου φοραστέρο (forastero). Ένας άλλος τύπος κακαόδεντρου είναι το κριόγιο (criollo). Το φοραστέρο κατάγεται από τον Αμαζόνιο και είναι το συνηθισμένο κακάο για την μαζική αγορά επειδή είναι το πιο ανθεκτικό και αποδοτικό. Έχει πικρή και ενίοτε ξινή γεύση. Το υβρίδιο του κριόγιο με το φοραστέρο έχει την εμπορική ονομασία trinitario. Το κριόγιο σήμερα δεν είναι γνήσιο και μοιάζει με τρινατάριο. Το γνήσιο κριόγιο υπάρχει ακόμα αλλά η παραγωγή του δεν φτάνει σε υπολογίσιμες ποσότητες. Όλοι οι τύποι κακάου είναι πιθανόν υβρίδια των φοραστέρο και κριόγιο.

Ειδικά για το γνήσιο κριόγιο έχουν γίνει προσπάθειες στη ζούγκλα τής Βενεζουέλας να βρεθεί το γενετικώς πιο γνήσιο κακαόδεντρο και να εδραιωθεί μια εμπορική ονομασία και αγορά ανωτέρας ποιότητας κακάου. Ο τύπος του κριόγιο είναι ο ευγενέστερος από όλους, και εμπεριέχει μόνο μικρές ποσότητες πολυφενολών, για αυτό δεν είναι τόσο πικρός όπως οι άλλες ποικιλίες κάκαο. Η γεύση του είναι μαλακή και αφήνει αισθητά αρώματα αμυγδάλου και μάνγκο. Έτσι τα προϊόντα του χρειάζονται μόνο μικρές ποσότητες ζάχαρης. Αλλά κάθε ποιότητα έχει και την τιμή της. Τα συνηθισμένα κακάο από Αφρική ή Αμερική κοστίζουν για την αγορά της Ευρώπης $500 τον τόνο και το γνήσιο κριόγιο $1500.